پس از ماه‌ها انتظار اولین رمان بزرگسالان جی. کی. رولینگ روز پنجشنبه به بازار آمد و بزرگسالان شیفته «هری پاتر» به استقبال آن رفتند تا ببینند خالق جادوگر نوجوان چه چیز جدیدی برای عرضه دارد.
«جای خالی تصادفی» داستان سیاه و طنزی است درمورد واقعیت‌های زشت شهر کوچک زیبایی در انگلستان. رمان که از نظر موضوع با دنیای جادوگری «هری پاتر»ها فاصله بسیار دارد با واکنش متفاوت منتقدان روبرو شده است. این در حالی است که رولینگ روز به بازار آمدن کتاب گفت هیچ ترسی از واکنش منتقدان ندارد.
رولینگ که برخی از گروه‌های مسیحی آثارش را شیطانی خوانده‌اند، گفت: «من شاهد بودم که کتابم را سوزاندند، حالا به راحتی با واکنش مردم به «جای خالی تصادف» ناراحت نمی‌شوم.»
«جای خالی تصادفی» ماجرای بلندپروازی، حسادت و رقابت در شهر خیالی پگفورد است. مرگ ناگهانی یکی از مقامات شهر، یک میز خالی در شهرداری برجا می‌گذارد. حالا آدم‌های مختلف شهر از مایلز مالسن، وکیل ثروتمند گرفته تا ویدونز بی‌خانمان در تلاش برای رسیدن به این جای خالی هستند.
رولینگ در جمع هزار طرفدار آثارش در مرکز ساوت‌بنک در لندن گفت ایده کتاب چند سال پیش به ذهنش رسید. او افزود نوشتن برای بزرگسالان راحت‌تر بوده، اما با این حال نوشتن کتاب چالش بزرگی بوده، به‌ویژه که رمان از چند زاویه دید روایت می‌شود.
به گفته رولینگ تمرکز رمان بر نوجوانان شهر است، اما این نوجوانان کجا و نوجوانان مجموعه «هری پاتر» کجا. بدوبیراه‌ها و روابط نامتعارفی که در رمان وجود دارد بسیاری را شوکه کرده اما آنچه واقعا به کتاب حالتی بزرگسالانه بخشیده حضور مرگ است.
رولینگ پنج سال پس از انتشار آخرین جلد «هری پاتر» می‌گوید شیفته مرگ است و به نظرش همه شیفته مرگ هستند، فقط او این امر را آشکارا بیان می‌کند. جملات این رمان نسبت به آثار قبلی رولینگ کوتاه‌تر هستند و دیگر خبری از جادو نیست.
بسیاری از خریداران کتاب که از شب قبل منتظر باز شدن کتابفروشی‌ها در ساعت هشت صبح بودند، جوانانی بودند که با خواندن «هری پاتر»ها بزرگ شده‌اند. تخمین زده می‌شود «جای خالی تصادفی» بیشتر از «هری پاتر و یادگاران مرگ» با فروش ۲.۶ میلیون نسخه در یک روز بفروشد.
با این حال واکنش‌ها به کتاب متفاوت بوده است. منتقد «آسوشیتدپرس» کتاب را با وجود ایرادهایی که دارد سرشار از احساس و گرما توصیف کرده است.
میچیکو کاکوتانی، منتقد تاثیرگذار «نیویورک تایمز» کتاب را بی‌رمق خوانده و گفته «دنیای واقعی صفحات رمان… به طرز رقت‌آوری کلیشه‌ای است و درنتیجه «جال خالی تصادفی» نه تنها ناامیدکننده است بلکه ابلهانه هم هست.»
تئو تیت، منتقد «گاردین» نوشته هرچند رمان شاهکار نیست اما «ابدا اثری ضعیف نیست: رمان هوشمندانه، پرداخت‌شده و گاه بامزه است.»
بوید تانکین، منتقد «ایندیپندنت» هم نوشته بخش‌های مربوط به نوجوانان رمان «سخت خوان» هستند. منتقد دیلی میل هم از نبودن هیچ شخصیت دوست‌داشتنی در رمان گله کرده است.
با وجود این نقدها که اغلب منفی هستند به نظر می‌رسد، موفقیت و محبوبیت «هری پاتر»ها آنچنان زیاد است که روی فروش «جای خالی تصادفی» تاثیری نگذارد.
در این میان کم نیستند کسانی که با خواندن سریع آن در پایان با اشک هایشان این کتاب را تحسین کردند.
خانم رولینگ خطاب به دوستدارانش گفت : فکر می کنم برای کسانی که چند قطره اشک برای ریختن نداشته باشند، حرفی برای گفتن ندارم!
برخی از منتقدان چون مارک لاوسون این رمان را «غم افزا و منتهای تکان دادن» خوانده اند. این کتاب که نخستین تجربه رولینگ برای بزرگسالان است، از دیروز راهی کتابفروشی ها شد و نویسنده با حضور در سالن الیزابت مرکز ساوت بانک لندن در برابر ۹۰۰ نفری که آنجا جمع شده بودند، صحبت کرد.
بلیت های این دیدار ظرف ۲۴ ساعت به پایان رسیده بود و آن هایی که موفق به ورود به سالن نشده بودند، برخی از صحنه های این نشست را از خارج سالن در صفحه های تلویزیون مدار بسته تماشا کردند.
رولینگ در این گفت و گو یادآور شد که مرگ همیشه ذهن او را به خود مشغول می کند و نمی تواند بفهمد که چطور برخی از افراد می توانند نسبت به این مساله بی تفاوت باشند. او گفت شاید مرگ زودهنگام مادرش که تنها ۴۵ سال داشت چنین تاثیری در روحیه او به جای گذاشته باشد. وی که اکنون مادر سه فرزند است گفت البته حس مادری ادامه حس از دست دادن ها و حسی تلخ وشیرین است.
رولینگ با شوخی درباره کتاب جدیدش که ترکیبی از اعتیاد، تجاوز به حقوق دیگران ها و دروغ هاست گفت این کتاب خیلی مفرح است! یک کمدی واقعی است. او گفت: اما هر چیزی با وجود تلخ بودن می تواند حسی از طنز را نیز در دل خود داشته باشد و زندگی در یک شهر کوچک نیز می تواند ترکیبی از همه این عناصر باشد.
این نویسنده جهانی با برنامه ریزی هایی که از مدت ها پیش انجام شده بود در آستانه انتشار کتابش با گاردین و بی.بی.سی در بریتانیا و نیویورکر در آمریکا گفت و گو کرد. با این حال کسی انتظار ندارد این کتاب مثل «هری پاتر» بتواند به فروش ۴۵۰ میلیون نسخه ای دست یابد.
منابع: خبرآنلاین، ایبنا و گاردین
