جیمز براردینلی، منتقد امریکایی معروف سینما که پیش از این با وب سایت سرزمین سینما (از زیر مجموعه های دمنتور) مصاحبه اختصاصی انجام داده بود، برای فیلم سینمایی هری پاتر و یادگاران مرگ – بخش ۲ هم نقدی نوشته است که با ترجمه وب سایت نقد فارسی می توانید در زیر مطالعه کنید.
سرانجام بعد از ده سال و با اکران هشت فیلم از پدیده هری پاتر، نوبت به آن رسید که با این مجموعه خداحافظی کنیم. مشاهده قسمت آخراین مجموعه عظیم، اشک بسیاری از طرفداران هری پاتر را در می آورد اما در میان این تنها کمپانی برادران وارنر است که با علم به اینکه سوددهی این مجموعه، تا مدتها بعد از پایان آن ادامه خواهد داشت با دم اش گردو می شکند! اگرچه بینندگان آتی این مجموعه از لذت انتظار چند ماهه و یا حتی ساله برای دیدن قسمت های بعدی آن محروم هستند اما می توانند یک مجموعه کامل و لذت بخش را یکجا تماشا کنند (چیزی حدود نوزده ساعت و سی دقیقه). کتاب آخر هری پاتر، برای خشنودی بیشتر هواداران آن و همچنین پوشش قرار دادن عموم جزئیات قصه، به دو قیلم مجزا تقسیم شده است. هر چقدر فیلم هری پاتر و یادگاران مرگ ۱ به دلیل نصفه و نیمه بودن آن نا امید کننده و نچسب بود، قسمت دوم (و آخر) این مجموعه جبران مافات کرده و به شکلی قسمت اول را تکمیل و کل مجموعه را به پایان می رساند که تقریبا تمام طرفداران و حتی غیر طرفداران مجموعه هری پاتر را خشنود می کند. چهار ساعت و سی و هفت دقیقه زمانی زیادی طولانی برای یادگاران مرگ، به عنوان یک فیلم بود اما تقسیم بر دو شدن آن، مدت زمان هر دو فیلم را مناسب کرده است.
قسمت دوم از همان جایی آغاز می شود که قسمت اول به پایان رسیده بود و نشان می دهد که هری (با بازی ردکلیف) ران (با بازی گرینت ) و هرمیون( با بازی اما واتسون) چگون به دنبال این هستند تا مکان هورکروکس (اشیایی با جادوی سیاه که هر یک بخشی از روح ولدمورت می باشد ) را پیدا کنند تا با استفاده از آن، جادوی سیاه ولدمورت و خودش را نابود کنند. در همین حال، ولدمورت با استفاده از لشکر مردگان و دیگر موجودات خبیث اش سعی در به سلطه در آوردن تمام خاگوارتز و همچنین خلاص شدن از شر هری، یکبار برای همیشه دارد.
تقریبا نیمه اول این فیلم، تلاش هری پاتر برای بدست آوردن هورکروکس را نشان می دهد که البته این نیمه، نیمه “کمتر هیجان انگیز” هری پاتر ۸ است. اما باز هم با این حال، روند اتفاقات در هری پاتر هشت سرعت بیشتری به خود گرفته اند و هیچگاه مانند قسمت اول یادگاران مرگ، در باتلاق های یکنواختی و خسته کنندگی گیر نمی کند. سرعت فیلم، وقتی بیشتر هم می شود که نبرد هاگوارتز آغاز می شود و با سرعت هر چه تمام و با هیجانی وصف ناشدنی، به سوی نقطه اوج داستان، یعنی مقابله رو در روی هری پاتر و ولدمورت پیش می رود. در مجموع ما در قسمت دوم، شاهد فیلمی قانع کننده تر از قسمت اول هستیم که به جرات می توان گفت تمکام بینندگان آن را از لحاظ “لذت روحی” تحت تاثیر خود قرار خواهد داد. اگر چه شاید این پیش بینی که این قسمت از هری پاتر، به دلیل خاتمه دادن به تمام سوالات و خلاء های موجود در قسمت های قبلی، بهترین بخش آن خواهد بود چندان هم دور از انتظار نبود.
فیلمنامه نویس هری پاتر، آقای استیو کلاوز (که وظیفه نگارش شش فیلم، از هفت فیلم قبلی را بر عهده داشت)و همچنین کارگردان این قسمت، دیوید یاتز که او هم مسئولیت کارگردانی چهار فیلم آخر را بر عهده داشته، برای هر چه سینمایی تر شدن و بهتر شدن نبرد آخر هری پاتر، جزئیاتی متفاوت با کتاب به آن اضافه کرده اند. البته آنها هنوز برای راضی نگه داشتن طرفداران هری پاتر، اتفاقات و پیچش های اصلی کتاب را هنوز هم در فیلم خود گنجانده اند. اما با شروع نبرد هاگوارتز، فیلم روند دیگری به خود می گیرد و برای هر چه جذاب تر شدن آن، پا را از نوشته های خانم رولینگ هم فراتر می گذارد. (بر خلاف آنچه که پیتر جکسون در نبرد هلمز در فیلم ارباب حلقه ها : دو برج که عیننا مانند کتاب بود از خود ارائه داد.) نبرد هارگواتز اگرچه با جزئیاتی بالا و اتفاقاتی بسیار به تصویر کشیده شده، اما در پس آن، تلاش نا امیدانه هری پاتر را برای بدست آوردن آخرین تکه هورکروکس جهت مقابله نهایی خود با ولدمورت را هم نشان می دهد. چندین نفر از شخصیت های اصلی مجموعه هری پاتر، طی نبرد هارگواتز جان خود را از دست می دهند. شما طی این نبرد شاهد مرگ تعدادی از آنها خواهید بود و تعدادی دیگر را هم بعد از پایان نبرد مرده خواهید یافت.
شاید برخی این تصور برایشان پیش بیاید که نبرد پایانی هری پاتر و ولدمورت آنچنان هم هیجان انگیز نباشد اما حداقل این نکته را به آنها یاد آوری می کنم که در این مورد، فیلم کاملا به کتاب وفادار بوده است. البته شاید اضافه کردن کمی بیشتر آتش و .. به این نبرد آن را زیباتر هم می کرد اما آنچه که ما در قصه می دانیم و جستجوی هورکروکس هم ما را متوجه آن می کند این است که شکست ولدمورت تنها یک اتفاق نیست که مثلا در پایان آن اتفاق بیافتد، بلکه “پروسه ای” است از چند عامل که باید اتفاق بیافتد. مجموعه هری پاتر نشان داد که در فیلم های حماسی-فانتزی، جریان سفر، همواره مهمتر از مقصد است. اینکه در فیلمی به این بزرگی، بتوان انتظارات برای نشان داده شدن با جزئیات کامل سرنوشت تمامی شخصیت های خوب و بد آن را بر آورده کرد، امری است تقریبا غیر ممکن، اما آنچه که مهم است این است که داستان به زیبایی و با وفاداری کامل به کتاب روایت می شود، و شرایط، برای پایان دادن به چیزی در حدود یک دهه نبرد هری و رسیدن آن به نقطه اوج و البته پایان آن فراهم شده است.
هری پاتر بعد از فیلم محفل ققنوس تا به الان هم از نظر ظاهر و هم از نظر محتوا سیاه تر شده است و دیگر تنها توجه نوجوانان را به خود جلب نمی کند. این مجموعه اکنون توانسته با افزایش چاشنی پلیدی و تاریکی بیشتر مورد توجه بزگسالان قرار گیرد. یادگاران مرگ ۲ بدون شک تاریک ترین قسمت تمامی فیلم های هری پاتر است. تقریبا تمامی صحنه های این فیلم یا در شب اتفاق می افتد و یا در راهرو هایی تاریک و وهم انگیز. هارگواتز هم که زمانی محلی زیبا و پر از جوش و خروش بچه های آن بود، اکنون تبدیل به دژی مه گرفته و ترسناک شده است. هری، ران و هرمیون بر خلاف آنچه که در قسمت های ابتدایی ما از آنها دیدیم، اکنون بچه هایی وحشت زده، غمگین و البته خسته و آزرده هستند.
به تصویر کشیدن کتاب های فانتزی – حماسی بر روی پرده عریض سینما کار بسیار سخت و مشکلی است . این دشواری، درباره کتاب های مورد توجه و مطرح به اوج خود می رسد و گاهی بر آورده ساختن انتظارات را تقریبا غیر ممکن جلوه می دهد. اما فیلم هری پاتر: یادگاران مرگ ۲، موفق شده خط بطلانی بر روی کلمه غیر ممکن بکشد و این وعده را به طرفداران خود دهد که لذتی وصف نا شدنی بر روی پرده سینما در انتظار آنهاست. شاید هواداران هری پاتر بر سر اینکه کدام فیلم از این مجموعه بهترین آن است اتفاق نظر نداشته باشند اما بدون شک همه آنها از فیلم یادگاران مرگ ۲ اگر به عنوان بهترین فیلم نام نبرند، لا اقل به عنوان یکی از بهترین ها نام خواهند برد. در فیلم اخیر، شاهد بهترین بازی سه کاراکتر اصلی فیلم در دوران زندگی حرفه ایشان هستیم که اکنون و طی گذر زمان، شخصیت هایی خوب پرداخته شده و پخته پیدا کرده اند که از قالب کودکانی خردسال به بزرگسالانی با تجربه تبدیل شده اند. دانیل ردکلیف اکنون از حالت آن بچه مثبت و نچسب فیلم هری پاتر و سنگ جادو خارج شده و با شخصیتی مردانه، به قهرمان بی چون و چرای فیلم تبدیل شده است. اما واتسون دیگر آن بازیگر خشک و بی روح ده سال پیش نیست. او در این فیلم بسیار عالی ظاهر شده و چه از لحاظ فیزیکی و چه روحی انتظارات را بر آورده ساخته است و پا را فراتر از تمام کارهای قبلی خود می گذارد. روپرت گرینت هم اکنون به جای آن دلقک دوست داشتنی، به شخصیتی شجاع، بی باک و قهرمان تبدیل شده است.
یادگاران مرگ دو هم مانند قسمت های پیشین شامل لحظات تکان دهنده احساسی نیز می باشد اما اینبار لزوما این لحظات هر باری که بیننده انتظار آن را دارد اتفاق نمی افتد. شاید اگر اگر بگوییم موثر ترین صحنه های داستان، آنهایی هستند که به شخصیت اسنیپ می پردازد کم هم بی راه نگفته باشیم اما بدون شک هیجان انگیز ترین و بهترین صحنه ها، آنهایی هستند که در کتاب های رولینگ توضیح زیادی برای آنها ارائه نشده است. مثلا یکی از بهترین صحنه های فیلم های هری پاتر، آنهایی هستند که با دامبلدور و به گذشته این این شخصیت می پردازد، در حالی که شما به سختی می توانید در کتاب جمله ای درباره گذشته و شخصیت این کاراکتر مهم پیدا کنید.
بد نیست چند جمله ای هم درباره قسمت های اول و دوم یادگاران مرگ به عنوان یک فیلم کلی عنوان کنیم. این فیلم، یک اثر جذاب بصری با تکیه بر جلوه های ویژه تحسین برانگیز آن است. سیاهی و تاریکی هم عناصری حیاتی برای هر چه واقعی تر کردن مضمون فیلم می باشد. اما تصمیم به سه بعدی کردن فیلم هر پاتر، شاید اشتباه ترین تصمیمی بود که عوامل فیلم در ده سال گذشته گرفته اند. تماشای فیلم به صورت سه بعدی نه تنها نظر بینندگان آن را جلب نخواهد کرد، بلکه ضربه ای اساسی و جبران نشدنی به تمامیت و کیفیت کلی فیلم نیز می زند. اگر چه بعد سوم این فیلم، به اندازه بدترین دو فیلم سه بعدی تمام دوران(!) یعنی نبرد تایتان ها و The Last Airbender, فاجعه بار نیست اما با این حال اثرات جبران نشدنی آن بر روی یادگاران مرگ ۲، به علت آنکه اساسا مهمترین فیلم این مجموعه است، به مراتب بیشتر از قسمت پیشین هری پاتر است. فناوری سه بعدی، تاکنون هیچ گاه در فیم هایی که شامل صحنه های متعدد و زیاد تاریکی هستند خوب از آب در نیامده صحنه هایی در این فیلم وجود دارد که به وضوح مشخص است سازندگان آن به زور سعی در سه بعدی جلوه دادن آنها داشته اند و همین امر باعث شده که آنها شکلی غیر طبیعی به خود گرفته و بیننده خود را در جریان حوادث فیلم نبیند. به هیچ عنوان سعی نکنید به دنبال دیدن این فیلم به صورت سه بعدی باشید. تماشای نسخه دو بعدی آن، به دلیل وضوح و روشنایی بیشتر و .. برای شما بسیاز لذت بخش تر خواهد بود. این مورد، از آن مورد هایی است که پرداخت پول کمتر، نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت!
کم کم زمان آن رسیده که برای همیشه از آقای پاتر که ماجراجویی های سینمایی اش سالهاست که بسیاری از بینندگان را به دنبال خود کشانده خدا حافظی کنیم. بسیاری از بینندگان هری پاتر، مانند خود هری با این فیلم بزرگ شده اند و تماشای قسمت آخر هری پاتر، دو احساس لذت و البته حسرت را به طور همزمان برای آنها در پی خواهد داشت. لذت برای آنکه شاهد شروع و پایان داستانی عظیم بوده اند و حسرت برای آنکه دیگر مجبورند برای همیشه از هری پاتر خداحافظی کنند. و اما سخن پایانی: وفاداری و دقت ساختی که هری پاتر در تبدیل آن از کتاب به فیلم داشت، اهمیت و شکوهی چند برابر به این مجموعه داد. این امر از آن جهت اهمیت دارد که پروژه ای به بزرگی هری پاتر، هیچ گاه نباید به فیلمی تکراری و تبدیل می شد که بینندگان آرزوی هر چه زودتر تمام تر شدن آن را بکنند. هری پاتر بر خلاف بسیاری از فیلم های دیگر، هیچ گاه گرفتار این مشکل نشد. اکنون نوبت آن است که این مجموعه عظیم در شبکه ویدئویی مورد تحسین قرار بگیرد، چه از از برای آنانی که قلبشان پر شده است از خاطرات همراهی با هری پاتر طی ده سال گذشته و چه برای آنانی که برای اولین بار می خواهند با هری آشنا شوند.
منتقد : جیمز براردینلی
مترجم : مهدی افشارها
تهیه و ترجمه: سایت نقد فارسی
