اگر به خاطر داشته باشید، سه سال پیش مطلبی از آقای محمدرضا شمس در گفتگو با خبرگزاری مهر در دمنتور با عنوان «نویسنده کتاب «عمه گیلاس»: کارهای «رولینگ» تازگی ندارد و شبیه کارهای «نقیدالممالک» است» منتشر شد که بیش از صد دیدگاه انتقادی از کاربران سایت دریافت کرد. حالا این نویسنده محترم لطف کردند و پاسخی در جواب به اظهارات کاربران دمنتور ارسال کردند که در ادامه به صورت کامل می‌توانید مطالعه کنید.
سلام. من محمد رضا شمس هستم و در رابطه با مصاحبه ای که با خبرگزاری مهر در باره خانم رولینگ و هری پاتر کردم لازم دیدم توضیحاتی برای روشن شدن موضوع بدهم.
۱- قبل از هر چیز از تمام دوستداران و طرفداران هری پاتر و خانم رولینگ صمیمانه عذر خواهی می کنم و از این که باعث شدم در اوج امتحانات ناراحت بشوند خودم را سرزنش می کنم و حاضرم حضورا خدمت برسم و از تک تک این عزیزان عذر خواهی کنم.
۲- اگر این قدر دیر اقدام به جواب دادن می کنم به دلیل آن است که امروز به طور اتفاقی این مطلب را دیدم و اگر همان روز دیده بودم مطمئن باشید که جوابش را می دادم.
۳- من در گفتگویی که با مهر داشتم قصدم به هیچ وجه مقایسه بین هری پاتر و امیرارسلان و کارهای خودم با نویسنده شهیر فیتز جرالد نبود. چون اساسا این گونه مقایسه ها غلط است و من به آن اذعان دارم. مگر می شود هری پاتر شبیه امیرارسلان باشد. امیر ارسلان هیچ سنخیتی با هری پاتر ندارد و خبرنگار مهر کمی گفتگو را تغییر داده است. من امکانات ادبی نویسندگان آن ور آب و این ور آب را مقایسه کرده ام و اهمیتی که آن ور آبی ها به نویسندگان و ادبیاتشان می دهند را بررسی و نقد کرده ام.
به نظر من روشی که خانم رولینگ برای نوشتن هری پاتر اتخاذ کرده است روشی نو نیست و همان طور که بسیاری از شما هم آن را تصدیق کرده اید قبل از ایشان هم به وسیله نویسندگان دیگری مثل تالکین و… استفاده شده است. و این هیچ ربطی به خلاقیت خانم رولینگ ندارد. خانم رولینگ هم مثل خیلی از نویسندگان بزرگ از جمله تالکین، دیوید آلموند، شکسپیر، فردوسی، بورخس، صمد بهرنگی، صادق هدایت و… از افسانه ها تاثیر گرفته اند و به خوبی از آن ها در داستان هایشان استفاده کرده اند، کاری که خود من هم در داستان های می کنم و کرده ام. همان طور که نقیب الممالک این کار را کرده است. نقیب الممالک نقال در بار ناصرالدین شاه بود و چون نقل هایش را بارها و بارها برای ناصرالدین شاه تعریف کرده بود به فکر افتاد کار تازه ای کند و این کار تازه خلق امیر ارسلان بود که سال های سال نقل محافل و مجالس بود و قصه گوها مثل شاهنامه آن را در قهوه خانه ها نقل می کردند و حتی فیلمی هم از آن ساخته شد.
من قضاوت را به عهده شما می گذارم، اگر نقیب الممالک در یک کشور غربی بود آیا این قدر مهجور و ناشناخته می ماند؟ نقد من به سازمان ها و نهاد های ادبی است که هیچ کوششی برای شناساندن مفاخر ملی و ادبی ما نمی کنند و هیچ ارزشی برای نویسندگان و ادیبان داخلی قائل نیستند. در کشور ما نویسنده خوب کم نیستند نویسندگانی مثل فرهاد حسن زاده، مرادی کرمانی ، فریبا کلهر و… رمان ها و داستان های خوب و ماندگاری نوشته اند، اما چند نفر از شما آن ها را می شناسند و کتاب هایشان را خوانده اند. چند تا از کارهای این نویسندگان ترجمه شده و به جشنواره های بزرگ دنیا فرستاده شده است.
من در سفری که به یکی از این جشنواره ها داشتم وقتی با نویسندگان آن ور آب صحبت می کردم، اصلا فکر نمی کردند که ما چیزی به اسم رمان داشته باشیم و از آن سر در بیاوریم. و این ها همه به خاطر کم کاری های نهاد های ادبی این مملکت است. چون چیزی به نام ادبیات و بخصوی ادبیات کودک و نوجوان را به رسمیت نمی شناسند و برای آن اهمیتی قائل نمی شوند.
۴- من خانم رولینگ را یکی از نویسندگان بزرگ می دانم و هری پاتر را یکی از شاهکارهای ادبی. من خودم از دوستداران پر و پا قرص آن هستم و این مجموعه را با چند ترجمه مختلف خوانده ام و فیلم هایش را چندین بار دیده ام و باز هم می گویم یکی از شاهکارهای ادبیات جهان است. استفاده درست و مناسب خانم رولینگ از افسانه ها و اسطوره ها یکی از نشانه های خلاقیت بارز ایشان است و من آن را الگویی برای نویسندگان ایرانی می دانم.
۵- در خاتمه با عذر خواهی مجدد از تمام هواداران هری پاتر و خانم رولینگ اعلام می کنم که اگر نقدهای شما را همان موقع خوانده بودم حتما اسم مجموعه ام را عوض می کردم و به جای عمه گیلاس از اسم دیگری استفاده می کردم و این نشان می دهد که من نویسنده چه قدر از مخاطب خود دورم و چه قدر از خواسته هایشان بی اطلاع هستم.
با تشکر از تمام دمنتوری های عزیز.
محمد رضا شمس ۱۳/۴/۹۵
دیدگاهتان را بنویسید