نویسنده: امید

هری پاتر یکی از آشناترین نام ها در دنیای مدرن است. پسر جادوگری که در طی افسردگی شدید نویسنده اش جی. کی رولینگ بسط و گسترش داده شد و جان گرفت. نویسنده ای که با دیوانه سازهای خودش، دنیای خیالی هاگوارتز مدرسه خیالی جادوگری را در آپارتمان کوچک اسکاتلندی اش خلق کرد.

رولینگ در اواخر دهه بیست زندگی اش بود، با یک بچه کوچک و بدون هیچ شغلی. در دایره ترس از اندیشیدن و شک با این فکر که هیچ چیز برای از دست دادن ندارد شروع به نوشتن هری پاتر کرد. با خودش فکر می کرد اگر همه ناشران بزرگ در انگلستان از انتشار کتابش امتناع کنند چه اهمیتی دارد، اصلا بعدش چه اتفاق بدتری می توانست از شرایطی که در آن قرار داشت بیفتد.

برای رولینگ پایین ترین نقطه ای که در آن قرار گرفته بود پایان نبود؛ این موضوع فرصت های جدیدی پیش رویش گذاشت و در نهایت او را به موفقیت های چشمگیری رساند. شکست های شخصی اش به او انرژی داد تا روی علایق اش کار کند. ببینید که او در سخنرانی اش در هاروارد چه گفت:

«شکست به معنای دور شدن از چیزهای غیر ضروری است. من دست از تظاهر به خودم که چیزی غیر از این هستم برداشتم. شروع کردم برای تمام کردن تنها کاری که برایم اهمیت داشت همه انرژی ام را گذاشتم. آیا واقعا در چیز دیگری موفق نمی شدم؟ شاید آن وقت هرگز عزم موفقیت در یک نقطه، جایی که واقعا به آن تعلق داشتم را پیدا نمی کردم. من رها کردم، زیرا بزرگ ترین ترسم را نشناختم و همچنان زنده بودم، همچنان دختری داشتم که ستایش اش می کردم. یک ماشین تحریر داشتم و یک ایده بزرگ. بنابراین پایین ترین نقطه ای که در آن بودم برایم پایه محکمی شد تا زندگی ام را از نو بسازم.»

رولینگ پیوسته و روشمند زندگی اش را برای خلق دنیای هری پاتر گذاشت. نوشتن هری پاتر تنها کمک برای افسردگی او نبود. رولینگ از کمک های پزشکی هم بهره گرفت اما پزشک عمومی علیرغم نیاز فوری رولینگ به رسیدگی به موضوع، توجهی به او نکرد.

متاسفانه این حکایت شباهت زیادی با داستان «گریم کوان» و تقابل اولیه اش با پزشک عمومی دارد. در هر دو مورد آنها با فکر خودکشی معرفی می شوند و هر دو بار به سرعت از آن دور می شوند. این موضوع برای همه پزشکان نشان دهنده نیاز فوری برای آزمایش های سلامت روان است.

خوشبختانه دکتر همیشگی اش نشانه های هشدار دهنده را در او دید و جدی بودن مسئله را درک کرد. پزشک، رولینگ را نزد یک مشاور فرستاد.

رولینگ در مورد این دوران می گوید: «افسردگی یکی از بدترین چیزهایی است که تاکنون تجربه کرده ام… چیزی که فقدان توانایی روبرو شدن با این موضوع که شما دوباره شاد خواهید شد، فقدان امید، احساس بی روح شدن که بسیار متفاوت از احساس ناراحتی است. ناراحتی آسیب می زند اما یک احساس سالم است. لازم است که چیزها را حس کنی. افسردگی بسیار متفاوت است.»

نوشتن و محقق شدن رویایش به واقعیت، نقطه عطفی در از بین بردن افسردگی اش بود. مانند اما تامپسون و کریر فیشر، رولینگ قدرت نویسندگی را برای مبارزه افسردگی اش کشف کرد. نوشتن ساختار بیشتری را در زندگی هر فردی تولید می کند. رویارویی با سبک زندگی بدون ساختار و بی نظم، مشکلات سلامت فکر را می تواند باعث شود. دوم این که نوشتن می تواند به آدم ها کمک کند که چیزها را از ذهن شان خارج کنند. تمرکز روی صفحات و اجازه بروز همه آنها التیام بخش و نوعی مراقبه و راهی برای درمان است. نوشتن متصل کننده دو نیمکره مغز و تشویق به کارکرد سالم تر مغز است.

جی کی رولینگ وقتی که به داشتن افسردگی اش اعتراف کرد اصلا خجالت نکشید که بگوید که فکر خودکشی هم در سر می پروراند. فکر خودکشی اغلب از افسردگی ناشی می شود، بیماری که بر سر نویسنده ای مثل رولینگ نازل شد، خیلی برایش بد هم نبود. او این حس را در کتاب های هری پاترش جاری کرد، داستان هایی که احساس تاریکی، سرما، ناامیدی و بی روح بودن را منتقل می کند.

افکار خودکشی گاهی به شرایط زندگی بستگی دارد، و در موقع دیگر ممکن است کاملا غیر عقلانی و بدون هیچ هشداری پدیدار شوند. اما رولینگ وقتی که مجموعه های هری پاترش را هم تمام کرد دوباره دچار افسردگی شدیدی شد. خودش می گوید: «وقتی ماجرای هفتمین پسر جادوگر را تمام کردم برایش ماتم گرفتم. دو روز اول واقعا وحشتناک بود. برای از دست دادن این دنیا سوگواری کردم. مدت طولانی نوشته بودمش و عاشقش بودم. ماتم گرفته بودم که باید کناره گیری کنم و به زندگی معمولی برگردم.»

او ادامه می دهد: «مجبور شدم به زندگی ۱۷ سال گذشته ام نگاه کنم و چیزها را به خاطر بیاورم. دو فقدان جدی و یک ازدواج شکست خورده و تولد سه بچه. این موضوع به مرگ مادرم هم خیلی ربط داشت اما اینها در عین حال خاطرات خوب زیادی را هم به یادم آورد.»

این نویسنده همچنین اعتراف کرد که وقتی که فصل ۳۴ از ۳۶ فصل این کتاب را تمام کرد، بغضش ترکید. وقتی دید هری برای انتقام و رویارویی از والدمورت پا به جنگل گذاشت. او می گوید: «وقتی می نوشتم گریه نکردم اما وقتی نوشتن را تمام کردم، احساسات انباشته شده ام یکباره منفجر شد، گریستم، گریستم و گریستم.»

رولینگ می گوید که یک هفته تمام طول کشید تا او به از دست دادن دنیای جادویی که خلق کرده بود عادت کند: «روزها ساعت هشت از خواب بیدار می شدم و واقعا احساس سبکباری داشتم و فکر کردم نمی توانم هر آنچه می خواهم بنویسم. فشار از بین رفته بود. این طور نبود که هری از زندگی ام رفته باشد، به خاطر این بود که او همیشه در زندگی ام بود.»

رولینگ قبل از نوشتن هری پاتر، افسردگی شدیدی داشت به گونه ای که هر صبحی که از خواب بیدار می شد انتظار داشت که دخترش مرده باشد. خودش پذیرفته که مجموعه هری پاتر تلاش برای اصلاح کردن کودکی اش و پایان بخشیدن این مجموعه با دادن یک خانواده به هری پاتر بوده است.

او می گوید: «من سال ها از پدرم می ترسیدم و به شدت تلاش می کردم که تایید او را به دست آورده و شادش کنم. بعد به نقطه ای رسیدم که دیدم نمی توانم بیشتر از این کار انجام دهم، بنابراین چند سال است که با پدرم ارتباطی ندارم.»

مادر رولینگ «آن» از بیماری سفت شدن عمومی بافت ها رنج می برد و وقتی رولینگ ۱۵ ساله بود، او در سال ۱۹۹۰ میلادی درگذشت و چیزی از موفقیتی که دخترش در آینده به دست آورد ندید. مادر سه بچه می پذیرد که مرگ دردناک مادرش روی نویسندگی او تاثیر گذاشته است. او می گوید: «این موضوع در بخش های مختلف کتاب هایم تراوش کرده است.»

«او فقدان های زیادی داشت و احساس کرد در مرز خطر است. تعادلش برای مدت طولانی ضعیف شده بود و روز به روز هم بدتر و بدتر می شد. او تصمیم گرفت که زمانش رسیده که پیش پزشک برود. در آن زمان بیماری اش بدخیم بود و هیچ درمان دارویی برایش وجود نداشت.»

او مادرش را قبل از دفن شدن ندید و از این موضوع حسابی پشیمان است: «می خواستم که مادرم را ببینم اما پدرم نمی خواست که او را ببینم و من به اشتباه پذیرفتم که این کار را نکنم. حالا به شدت از این موضوع پیشمان هستم. واقعا آرزو می کنم کاش او را دیده بودم. اهمیتی نداشت که چه شکلی شده بود. این موضوع مسائل را برایم راحت تر می کرد.»

شکست ازدواجش هم به افسردگی او دامن زد. مجبور شد برای تدریس زبان به پرتغال برود. او می گوید: «یک ازدواج مصیبت بار و کوتاه داشتم. مجبور بودم کودکم را به بریتانیا برگردانده و یک زندگی جدید برای خودمان بسازم. درست زمانی بود که آمدم رها شوم و افسردگی هجوم آورد. زندگی ام کاملا آشبو شد. آن زمان بی خانمان بودم و در آن زمان قطعا یک افسردگی بالینی داشتم. توصیف دقیق اش این بود: یک بی حسی، سردی و ناتوانی باور این که دوباره شاد خواهی بود. تمام رنگ ها از زندگی رخت بربسته بود.»

رولینگ در آن زمان خودش را متقاعد کرد که سرنوشت رقت باری برای دختر دو ساله اش مقدر شده است. او می گوید: «عاشق جسیکا بودم. خیلی خیلی دوستش داشتم و مدام وحشت داشتم که اتفاقی برای او بیفتد. تقریبا هر صبح که بیدار می شدم می دیدم او زنده است و از این موضوع متعجب می شدم. انتظار داشتم او بمیرد. آن زمان دوران بسیار بسیار بدی بود.»

یک بار یک گروه فیلمبرداری، رولینگ را به آپارتمانی چند کیلومتر دورتر از ادینبورگ برد، جایی که او توانسته بود با نوشتن اولین رمان «هری پاتر و سنگ جادو» بر افسردگی اش غلبه کند. وقتی که در اتاق کوچک جایی که اولین بار قلم را روی کاغذ گذاشت راه می رفت، به در و دیوار جایی که زمانی در آن زندگی کرده بود نگاه می کرد، اشک هایش سرازیر شدند.

او گفت: «اینجا جایی بود که زندگی ام ۱۸۰ درجه چرخید. در این آپارتمان کل زندگی ام عوض شد. احساس کردم آنجا واقعا خودم هستم. همه چیز ناگهان از من دور شد. من خودم آن افتضاح را به زندگی ام زده بودم. فقط فکر کردم که می خواهم بنویسم. بنابراین کتابی نوشتم.» همان طور که در اتاق خواب راه می رود به تمام مجموعه های هری پاتر که در کتابخانه هست نگاه می کند: «اگر همه اینها ناپدید شوند، اینجا جایی است که من به آن خواهم برگشت.»

منبع: ماهنامه همشهری تندرستی

«بیزنس اینسایدر» نوشت: از زمانی که نام «جی.کی. رولینگ» با انتشار کتاب «هری پاتر و سنگ جادو» به عنوان اولین جلد هفت‌گانه مشهورش، بر سر زبان‌ها افتاد او زیاد درباره کتاب‌ها حرف زده. طی ۲۰ سال گذشته او از کتاب‌های زیادی نام برده که مورد علاقه‌اش بوده و این فهرست، جمع‌بندی تمام آن آثار است.

در میان این کتاب‌ها آثاری دیده می‌شود که «رولینگ» به عنوان رمان‌های مورد علاقه‌اش از آن‌ها یاد کرده و یا کتاب‌هایی که تأثیری عمیق بر او و آثارش گذاشته‌اند. همان‌طور که می‌توان حدس زد، بسیاری از این آثار به حوزه ادبیات کودک و نوجوان و موضوعات جادویی مربوط می‌شود.

«اِما» نوشته «جین آستین»

«جین آستین» نویسنده محبوب کل عمر «رولینگ» است و او رمان «اِما»ی این نویسنده کلاسیک را بیش از هر کتاب دیگری دوست دارد. او درباره این کتاب به «آمازون» گفته است: من آن‌قدر کتاب‌های «آستین» را خوانده‌ام که دفعاتش از دستم در رفته است.

او در یک نشست کتاب‌خوانی اذعان داشته که «اما» را حداقل ۲۰ مرتبه خوانده است. «رولینگ» همچنین در جایی جمله «ویرجینیا وولف» را درباره استادی «آستین» در حوزه رمان‌نویسی نقل کرده است: دست پیدا کردن به بزرگی «آستین» به عنوان یک نویسنده برجسته، امری بسیار دشوار است.

«زنی که به در و دیوار می‌خورد» نوشته «رادی دویل»

«رولینگ» زمانی گفته است نویسنده زنده مورد علاقه‌اش،‌ «رادی دویل» است. «زنی که به در و دیوار می‌خورد» نوشته «دویل» که درباره رابطه یک زن با مردی خشن است، یکی از مهمترین آثار زندگی «رولینگ» به حساب می‌آید:‌ فکر نمی‌کنم من هرگز به چنین شخصیت زن باورپذیر و کاملا شکل‌گرفته‌ای از هیچ نویسنده مرد با هر سن و سالی برخورده باشم.

«تیم رقبا» نوشته «دوریس کرنز گودوین»

«تیم رقبا» رمان برنده جایزه پولیتزر «کرنز گودوین» که درباره مهارت‌های سیاسی «آبراهام لینکلن» نوشته شده، تنها کتاب مورد علاقه یک نویسنده رمان‌های فانتزی انگلیسی نیست. «رولینگ» بیشتر جذب مهارت «گودوین» در توصیف آمریکای زمان «لینکلن» شده است: من در این کتاب زندگی می‌کردم، درست مثل وقتی که آثار بزرگ را می‌خوانم. کتاب را با چشمانی درخشان کنار می‌گذاشتم و دستپاچه خودم را در قرن ۲۱ تصور می‌کردم.

او در مصاحبه‌اش با «نیویورک تایمز» نیز گفته است: سال گذشته در یک مهمانی که سفارت آمریکا در لندن ترتیب داده بود، با این نویسنده ملاقات داشتم و آن‌قدر هیجان‌زده شده بودم که مثل یک بچه پنج‌ساله سر جایم بالا و پایین می‌پریدم.

«خاطرات اوبرون وو»

«اوبرون وو» بین سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۸۵ خاطرات خود را به نگارش درمی‌آورد و در آن، مسائل روز را مسخره می‌کند. «رولینگ» یک جلد از کتاب «خاطرات اوبرون وو» را در سرویس بهداشتی خانه‌اش نگه می‌دارد و در این‌باره می‌گوید: این کتاب همیشه برای کمی خندیدن خوب است.

«زیبای سیاه» نوشته «آنا سول»

زمانی که از «رولینگ» پرسیده شد در کودکی کدام کتاب را بیشتر از همه دوست می‌داشته، گفت: هر چیزی که یک اسب در آن بود. در میان همه این آثار، «زیبای سیاه» نوشته «آنا سول» که اقتباس تلویزیونی آن هم شهرت فراوانی دارد،‌ یکی از محبوب‌ترین‌ها برای نویسنده داستان‌های «هری پاتر» است.

«اسب سفید کوچولو» نوشته «الیزابت گوج»

کتاب «اسب سفید کوچولو» به قلم «الیزابت گوج» الهام‌بخش «رولینگ» در زمان توصیف میزهای غذا در جشن‌های مدرسه جادوگری «هاگوارتز» بود. او از این کتاب کلاسیک کودکانه به عنوان یکی از تأثیرگذارترین آثار در نوشتارش نام برده است و در این‌باره نوشته: «الیزابت گوج» همیشه دقیقا آن‌چه را که بچه‌ها می‌خوردند، توصیف می‌کرد و من واقعا دوست داشتم بدانم درون ساندویچ‌های‌شان چیست.

در لایه‌ای عمیق‌تر، «رولینگ» جذب ساختار هوشمندانه این کتاب شده بود، با این‌که ممکن است این اثر در ابتدا ساده به نظر برسد. این رمان‌نویس انگلیسی در این‌باره گفته است: شاید بیش از هر کتاب دیگری «اسب سفید کوچولو» روی کتاب‌های «هری پاتر» تأثیر مستقیم داشته است.

«زنان کوچک» نوشته «لوییزا می آلکوت»

«زنان کوچک» رمان معروف «لوییزا می آلکوت» هم از آن داستان‌هایی است که اقتباس انیمیشنی آن در تلویزیون بسیار محبوب بود. نویسنده «کرم ابریشم» در مصاحبه‌ای که با «تایمز» انجام داده، گفته است: قهرمان ادبی محبوب من «جو مارچ» است. درک واقعی آن‌چه «آلکوت» از یک دختر ساده کوچک به نام «جو» که خلق و خویی تند و میل سوزانی برای نویسنده شدن در درونش دارد، توصیف کرده، خیلی سخت است.

«هانس و شورشیان» نوشته «جسیکا میتفورد»

«هانس و شورشیان» نوشته «جسیکا میتفورد» از دیگر کتاب‌های مورد علاقه «جی.کی. رولینگ» است. او آن‌چنان عاشق «جسیکا میتفورد» است که دخترش را به نام او نام‌گذاری کرده. زمانی که «رولینگ» ۱۴ ساله بود، خاله بزرگش خاطرات ژورنالیستی «میتفورد» را به او هدیه داد و او در لحظه، این نویسنده را به عنوان قهرمان خود برگزید.

نویسنده «خلأ تصادفی» در این‌باره گفته است: این‌ را که او بدون زیادی بزرگ کردن رفتارهای بزرگسالانه، همیشه به سیاست‌های خودش وفادار می‌ماند خیلی دوست دارم. او در طول عمرش یک فعال اجتماعی خودآموخته بود. فکر می‌کنم همه کارهای او را خوانده‌ام.

«منکس موشه: موشی که از هیچ چیز نمی‌ترسید» نوشته «پائول گالیکو»

«منکس موشه» نوشته «پائول گالیکو» که درباره ماجراهای حماسی یک موش نترس نوشته شده، یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های دوران کودکی «رولینگ» است. «گالیکو» به خوبی مرز بین واقعیت و جادو را با مهارت تمام تشخیص می‌دهد و شگفت‌انگیزترین اتفاقات را قابل پذیرش می‌کند.

«ماجرای جویندگان گنج» نوشته «ای نسبیت»

«رولینگ» از «ای نسبیت» به عنوان یکی از نویسندگان محبوب خود نام می‌برد و «ماجرای جویندگان گنج»، محبوب‌ترین کتاب «نسبیت» برای اوست. جای تعجب هم نیست؛ در این کتاب کودکان بدون نظارت بزرگ‌ترها وارد ماجراجویی‌های جادویی می‌شوند. به وضوح می‌شود حس کرد که رمان‌های این نویسنده بیشترین تأثیر را بر شخصیت‌های داستان‌های «رولینگ» داشته‌اند.

او درباره «نسبیت» گفته است: او نویسنده ادبیات کودکی است که من بیشتر از همه با او همذات‌پنداری می‌کنم. خوشبختانه دقیقا یادم می‌آید که در سن ۱۱ سالگی چطور فکر می‌کردم و چه حسی داشتم. آن کتاب دقیقا با من هم‌آوا بود.

«داستان دو شهر» نوشته «چارلز دیکنز»

«جی.کی. رولینگ»، «داستان دو شهر» ـ شاهکار «چارلز دیکنز» ـ را در سال سوم کالج می‌خواند. او در آن زمان با یک دانشجوی ایتالیایی، یک روسی و یک اسپانیایی هم‌اتاق بود. او با هم‌اتاقی ایتالیایی‌اش مشکل داشت و برای این‌که از او حذر کند، تمام روز را به مطالعه کتاب می‌گذراند.

«رولینگ» در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است که مهمان شام ایده‌آل او، «چارلز دیکنز» است. او در گفت‌وگو با «وال‌استریت ژورنال» گفته: «دیکنز» زندگی شگفت‌انگیزی داشته. من احساس می‌کنم می‌توانستم زمان خیلی خوبی را با «چارلز دیکنز» سپری کنم. او بازیگر خوبی هم بوده، نبوده؟ فکر می‌کنم او می‌تواند یک همراه فوق‌العاده باشد.

«رازهای تن: زندگی کولت» نوشته «جودیث ترمن»

دومین مهمان ایده‌آل شام «رولینگ» می‌تواند «کولت» ـ نویسنده مشهور فرانسوی ـ باشد. زندگی‌نامه‌ای که «ترمن» درباره «کولت» با عنوان «رازهای تن» به نگارش درآورده، یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های عمر «رولینگ» است. او در این‌باره گفته است: «کولت» ترسناک است، اما اگر خلق و خویش تنگ نباشد و آماده حرف زدن درباره حقایق زندگی خود شود، تو می‌توانی شگفت‌انگیزترین شام تاریخ جهان را با او بخوری.

«شری» نوشته «کولت»

«رولینگ» از میان تمام کتاب‌های «کولت»، «شری» را بیش از همه دوست دارد. این رمان درباره رابطه عاشقانه یک مرد جوان و معشوقه‌اش است. نویسنده «هری پاتر» در این‌باره می‌گوید: من در برابر «کولت» سر خم می‌کنم، اما فکر می‌کنم اگر می‌توانست صدای مرا بشنود، شاید به من می‌گفت که برو گم شو! چون واقعا چنین زنی بود.

«من قلعه را فتح می‌کنم» نوشته «دودی اسمیت»

«رولینگ» از «من قلعه را فتح می‌کنم» نوشته «دودی اسمیت» به عنوان یکی از کتاب‌های محبوب خود برای نوجوانان یاد می‌کند. این کتاب درباره دختری ۱۷ ساله است که به همراه خانواده‌اش در یک قلعه زندگی می‌کند. «رولینگ» در جایی گفته است که «کساندرا» ـ راوی این داستان ـ یکی از کاریزماتیک‌ترین راوی‌هایی است که او در عمرش دیده است.

«مکبث» نوشته «ویلیام شکسپیر»

«رولینگ» هم مثل تمام نویسندگان بریتانیایی و همه نویسندگانی که در حوزه ادبیات انگلیسی کار می‌کنند، عاشق «شکسپیر» است. محبوب‌ترین اثر «شکسپیر» برای «رولینگ»، داستان «مکبث» سردار اسکاتلندی است. المان‌های پیشگویی و تقدیر محتوم در پی‌رنگ این نمایشنامه، تأثیر بسزایی در داستان‌پردازی رمان‌های «هری‌پاتر» داشته است.

«ایلیاد» نوشته «هومر»

«جی.کی. رولینگ» در پایان کتاب «هری پاتر و جام آتش»، زمانی که «هری» می‌خواهد جسد «سدریک» را نجات دهد، به بخشی از حماسه یونانی «ایلیاد» ـ شاهکار «هومر» نابینا ـ اشاره می‌کند. او درباره این بخش از رمان خود گفته است: این دقیقا جایی بود که آن صحنه از آن آمده بود. آن صحنه واقعا واقعا واقعا مرا در ۱۹ سالگی تکان داد. هتک حرمت کردن به مرده، یک ایده کهن است. من وقتی «هری» داشت بدن «سدریک» را نجات می‌داد، داشتم به آن فکر می‌کردم.

«گریمبل» نوشته «کلمنت فروید»

«گریمبل» اثری از «کلمنت فروید»، یکی از سرگرم‌کننده‌ترین کتاب‌هایی است که «رولینگ» خوانده است. او درباره این رمان به «آمازون» گفته: «گریمبل» یکی از خنده‌دارترین آثاری است که من تا به حال خوانده‌ام. «گریمبل» که یک پسر کوچک است، شخصیت فوق‌العاده‌ای دارد. خیلی دوست دارم فیلم «گریمبل» را ببینم. تا آن‌جا که می‌دانم این دو اثر ادبی (منکس موشه و گرمیبل) از چرخه چاپ خارج شده‌اند، بنابراین از ناشرانی که این مطلب را می‌خوانند، می‌پرسم می‌شود لطفا گرد و غبار را از روی این کتاب‌ها کنار بزنید و آن‌ها را به چرخه چاپ برگردانید تا مردم دوباره بتوانند آن‌ها را بخوانند؟

«لولیتا» نوشته «ولادمیر ناباکوف»

«رولینگ» در مصاحبه‌ای که با رادیو «بی‌بی‌سی» داشته، گفته است: دو کتاب هستند که سطرهای آخرشان بی‌شک اشک مرا درمی‌آورد و اصلا مهم نیست که من چند بار آن‌ها را خوانده‌ام؛ یکی از آن‌ها «لولیتا» است. (با توجه به نوع مصاحبه «رولینگ»، به نظر می‌رسد کتاب دیگر «اِما» باشد.)

«رولینگ» هم مانند بسیاری از تحسین‌کنندگان رمان «ناباکوف»، شیفته سبک نوشتاری او شده است: برای بحث درباره چگونگی پرداخت «ناباکوف» به موضوعی که می‌توانست به یک اثر بی‌ارزش تبدیل شود، زمان کم است، اما این اثر در دستان «ناباکوف» به یک داستان عاشقانه تراژیک تبدیل شد و من بیهوده تلاش می‌کنم تا کیفیت نوشتار او را توصیف کنم.

منبع: پارسینه